Op 1 februari stapten de vier reislustige pedagogisch professionals van Enver Wendy, Stephany, Albert en Marjolein op het vliegtuig naar het gezinshuis Pachachaca, in de vallei van Calca in Peru. In dit huis wonen 15 kinderen die niet meer thuis kunnen wonen. De ouders van deze kinderen zijn overleden, verslaafd of leven in extreme armoede waardoor er altijd sprake is van huiselijk geweld. Net zoals in de gezinshuizen van Enver in Nederland bieden de medewerkers van dit huis in Peru de kinderen een veilig onderkomen, structuur en zicht op een betere toekomst. Daarnaast is dit gezinshuis ook toegankelijk voor de gemeenschap en worden er diverse activiteiten georganiseerd met lokale projecten.
Hulpverlening in de kinderschoenen
Zo ingeburgerd als jeugdhulpverlening in Nederland al is, zo bijzonder is dat in Peru. In Peru staat de hulpverlening nog in de kinderschoenen. De opleiding hulpverlener bestaat er officieel nog niet en de hulp die er is, is erg basaal. En dat terwijl in het gebied van het gezinshuis 37% van de mensen in extreme armoede leeft (t.o.v. wereldwijde cijfers). Er is enorm veel verwaarlozing, seksueel misbruik en alcoholisme. Veel kinderen zijn hiervan de dupe.
Ik spreek Wendy en Stephany vlak voordat zij aan hun reis beginnen om te horen wat zij een hele maand in Peru gaan doen.
Rugzakken vol skills en tools
Projectleider Wendy begint: “De oprichtster van Pachachaca, Liesbeth Kerstens, ken ik via de Stichting Hoedje van Papier, waar zij directrice is. Enver (voorheen TriviumLindenhof) heeft al een lange tijd een samenwerking met deze stichting, die zich in Nederland inzet voor het stimuleren van de taalontwikkeling, het bevorderen van de taalbeheersing en de aanpak van laaggeletterdheid. Liesbeth gaf aan, dat de medewerkers van het gezinshuis in Peru (dat zij samen met haar man Pavel overnam) de behoefte hebben de hulpverlening aan de kinderen en gezinnen te verbeteren en te verbreden. Om daarmee de kinderen nog beter te kunnen ondersteunen. Ook wij zijn altijd op zoek naar inspiratie, nieuwe inzichten en ontwikkelmogelijkheden. Na lang praten ontstond het plan voor een pioniersreis. We nemen een rugzak vol skills en tools mee om de lokale sociaal werkers waar nodig te ondersteunen. En we komen terug met diezelfde rugzak vol ervaringen en frisse ideeën.”
Inspirerend om terug naar de basis te gaan
Stephany vult aan: ”Wij brengen wat, maar we halen ook zeker iets. We willen koste wat het kost voorkomen dat wij als westerse mensen uit Europa eens even komen vertellen wat er allemaal moet gebeuren. Deze reis wordt dan ook heel nadrukkelijk een uitwisseling. Ik denk dat wij de mensen in Peru inzicht kunnen geven in bepaalde methodieken. Misschien kunnen we hen tools aanreiken om de hulpverlening een stukje verder te brengen. Denk bijvoorbeeld aan de, bij ons al helemaal ingeburgerde methode ‘Oplossingsgericht werken’, die daar nog helemaal niet bekend is.”
“In Nederland weten we al veel over interventies en methoden die bewezen effect hebben. Maar als je echt weer bij het begin moet beginnen, moet je opnieuw nadenken over mogelijkheden en oplossingen”, zegt Wendy. “Doordat je buiten de gebaande paden treedt, word je gestimuleerd te innoveren, teruggebracht naar de basis en persoonlijk leiderschap. Werken en leven vanuit persoonlijk leiderschap is, wat mij betreft, de krachtigste vorm van hulpverlening.“
Duurzame impact
Wendy kijkt uit naar de aanstaande reis, waar het team van vier collega’s van Enver zich maandenlang op heeft voorbereid. “Ik verheug me enorm op de samenwerking met deze mensen die, net als wij, zo hard werken voor de kinderen. Wij gaan de cultuur proeven en ontdekken, meedenken met de hulpverleners, ons oriënteren op mogelijkheden en oplossingen. En we proberen een duurzame impact te maken. Als we terug zijn in Nederland zullen wij onze eigen organisatie verrijken met de opgedane ervaringen, nieuwe inzichten en vaardigheden.”
Persoonlijk leiderschap ook voor kinderen in Peru
“Hoe ons programma eruit ziet? Eerst gaan we veel werkbezoeken afleggen. Het programma van onze reis is strak opgezet. We gaan op bezoek bij een kinderrechter, we gaan langs bij organisaties voor jeugdhulp en vrouwengroepen, we maken kennis met de gemeenschap, het systeem en de cultuur. En we gaan natuurlijk uitgebreid met de medewerkers van het gezinshuis om de tafel om te bespreken hoe het systeem in Nederland en in Peru in elkaar zitten. We praten over vragen als ‘wanneer is de opvoeding geslaagd’ en ‘hoe gaan we om met taboes zoals drugs en seksualiteit’; elkaar echt leren kennen dus. Elke week hebben we via skype een reflectiesessie met gedragswetenschapper Manon in Nederland.
Empowerment
Wendy vervolgt: “Kijk, bij ons is het normaal om te zeggen wat je denkt en te weten wie je bent. In Peru is dat niet zo. Hoewel we ons realiseren dat het een druppel op een gloeiende plaat is, vind ik het belangrijk dat we de hulpverleners leren hoe zij kinderen en vrouwen kunnen empoweren; ze in hun kracht zetten en weerbaar maken. “
Stephany gaat verder: ”Je brengt jezelf mee als hulpverlener, je kunt daar niet terugvallen op wat je gewend bent, alle routine is weg, dat biedt mogelijkheden om vrijer te denken. Daar word je krachtig van. Misschien komen er wel nieuwe oplossingen voor oude problemen? En wat ook goed voor ons is: we werken daar vanuit een totaal andere culturele achtergrond. Onze cliënten in Nederland hebben vaak ook een andere cultuur dan waarin wij zijn opgegroeid. Het is mooi als we in Peru leren hoe we daarmee omgaan, dat verrijkt onze expertise thuis enorm.”
Beiden verheugen zich erop de mensen te ontmoeten. Stephany: ”Te zien hoe zij leven, denken, werken. Dat ze ondanks hun problemen toch ook veel vreugde kennen. Ik verheug me op de energie die we gaan krijgen als we als hulpverleners bij elkaar zitten en elkaar kunnen inspireren. Ik heb gehoord dat de medewerkers daar zich ook erg verheugen op onze komst!”
Sponsors
Als ik vraag hoe het zit met de kosten geeft Wendy direct antwoord: “Enver betaalt onze tickets en alle andere kosten betalen we zelf. Ook doen we dit project in onze eigen tijd. We hebben ook sponsors, die veel hebben bijgedragen. Onze rugzakken zitten vol met spellen, tassen, knuffels, paaseitjes, stroopwafels, nagellak en chocoladeletters. Maar ook hierbij geldt weer: we willen absoluut voorkomen dat wij de Nederlanders zijn die met grote cadeaus aankomen. De spellen, die we samen met de kids spelen, laten we daarna achter in het huis. Al het snoepgoed stopt Liesbeth achter slot en grendel. Als er een keer een feestje is, dan kan zij bijvoorbeeld stroopwafels uitdelen. En de paaseitjes, dat is wel een grappig verhaal: vorig jaar hebben Liesbeth en Pavel paaseitjes verstopt en de gemeenschap uitgenodigd om samen met elkaar te gaan zoeken. Dat was een overweldigend succes, iedereen deed mee en er gebeurde echt wat in de wijk, zo leuk. Daarom nemen we nu ruim acht kilo paaseitjes mee, zodat het gezinshuis opnieuw zoiets leuks kan organiseren!”
Stephany is enthousiast over de sponsoring: “Stel dat we een vervolg kunnen geven aan deze reis, de samenwerking kunnen continueren, dan willen we zeker energie stoppen in sponsoring. Voor bijvoorbeeld de tickets en andere spullen die in Peru hard nodig zijn. Het is zo leuk als mensen in Nederland meeleven met de gebeurtenissen in Peru! We hebben onze collega’s, vrienden en andere sponsors ook laten meedelen in de voorpret. Hen verteld over de Spaanse lessen, die we volgden, de bijeenkomsten die we met het team hadden, de gesprekken die we voerden over onze drijfveren en onze doelen.”
Terugblik in maart
Tijdens de maand in Peru is het Enver-team van plan om twee keer per week te vloggen en te bloggen. “En natuurlijk plaatsen we veel op onze Facebookpagina ‘Anders in de Andes’. Als we terug zijn in maart organiseren we een terugblikbijeenkomst om te vertellen wat we hebben geleerd en wat onze ervaringen voor impact hebben. We hebben een grote groep mensen die dit project een warm hart toe draagt. We willen hen graag met elkaar verbinden, een soort community opzetten. Het zou mooi zijn als de thuisblijvers ook energie van onze verhalen krijgen natuurlijk!”
Wendy, Stephany, Albert en Marjolein zijn donderdag 1 februari jl. vertrokken vanaf Schiphol. De eerste week zit er alweer op en kijkend naar de Facebookpagina hebben ze al zoveel bijzondere dingen beleefd dat ik al uitkijk naar de bijeenkomst in maart.
Volg de Peru-gangers op Facebook https://www.facebook.com/anders.indeanders.3″>Facebook https://www.facebook.com/anders.indeanders